به گزارش اوشیدا، با بروز بحران های زیست محیطی در شهرها، سالم سازی محیط های شهری، حفظ محیط زیست و توجه به فضای سبز شهری اهمیت زیادی پیدا کرده است؛ بنابراین گسترش گونه های درختی بومی در فضای سبز شهری می تواند نقش مؤثری در ایجاد پایداری زیستی شهرها ایفا نماید.

امروزه اهمیت و ضرورت وجود فضای سبز در محیط زندگی بر کسی پوشیده نیست و با توجه به شرایط جغرافیایی و اقلیمی گرم و خشک سیستان و قرار گرفتن آن در همجواری کویر، توسعه و گسترش فضای سبز یکی از نیازهای اصلی این منطقه است که متاسفانه روند فضای سبز در این منطقه بسیار پایین و سرانه فضای سبز در شهرهای سیستان بسیار پایین تر از حد استاندار می باشد.

سیستان منطقه ای که بادهای سهمگین ۱۲۰ روزه آن اکنون به ۱۸۰ روز رسیده و ریزگردها مهمان خانه های مردم سیستان شدند، کمبود سرانه فضای سبز و پوشش گیاهی در این منطقه خود عاملی مهم بر شدت ریزگردها و هجوم گرد و غبار به داخل منازل ساکنان این مناطق است و یکی از حوادث طبیعی که هرساله سبب وارد آمدن خسارت های جبران ناپذیر به ویژه در مناطق خشک و بیابانی دنیا میشود، طوفان شن است.

کشور ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خود و قرارگرفتن در کمربند خشک و نیمه خشک جهان، به طور مداوم در معرض سیستم های گرد و غبار قرار میگیرد و طوفان های گرد و غباری، اثرات زیانباری بر سلامت انسان، محیطزیست، اقتصاد و پوشش گیاهی استان بر جای میگذارند.
فضای سبز یکی از شاخص های توسعه شهری و  از مولفه های زندگی شهرنشینی در زندگی امروزی به شمار می آید و  است که تا حدودی می تواند آلودگی های ناشی از دود خودروها،ریزگردها و کارگاه های تولیدی را کاهش دهد و در عین حال می تواند به زیباسازی شهرها کمک شایانی کند ومدیریت صحیح و جهادی در ایجاد فضای سبز و درختکاری و کاشت گیاهانی که با شرایط خاص سیستان انجام شود ،نیاز به تیم کارشناسی شده دارد که کاشت درخت در مسیر باد و طوفان از شدت گرد و غبار خواهد کاست.

با توجه به اینکه بیماریهای شدید تنفسی بدلیل خشکسالی و عدم هوای سالم و پاک رو به افزایش است نیاز به توجه به فضای سبز و بافت گیاهی با پوشش مناسب در سیستان می باشد.

فضای سبز علاوه بر اینکه بر روح و روان افراد موثر است در شکل گرفتن شخصیت کودکان نیز تاثیر خواهد گذاشت و یکی از اولویت ها و در واقع یکی از وظایف شهرداری ها توجه و رسیدگی به بافت سبز هر منطقه می باشد، در حالی که سرانه فضای سبز سایر شهرهای سیستان مطلوب نیست شهر زابل نیز وضعیت اسفناکی دارد.
.
سیاست های مختلفی برای توسعه فضای سبز هر منطقه با توجه به شرایط خاص و بومی وجود دارد که اگر با برنامه ریزی و مدیریت صحیح انجام شود در ایجاد فضای سبز موثر خواهد بود.
براساس یافته‌های میدانی، در شهر زابل حدود ۱۷ نقطه با کاربری فضای سبز موجود است که از این تعداد تنها ۲ پارک دارای کارکرد محله ای و ۲ پارک دارای کارکرد ناحیه ای هستند. لذا عملاً شهر زابل فاقد پارک با کارکرد شهری است.

علیرضا نوذری کارشناس ارشد فضای سبز و مدرس دانشگاه زابل در گفتگو با اوشیدا در خصوص کمبود فضای سبز در زابل بیان کرد: مدیریت و برنامه ریزی صحیح نقش محوری در ایجاد فضای سبز دارد، در واقع سرانه فضای سبز از تقسیم فضای سبز اجتماعی بر جمعیت کل شهر بدست می آید، در عکس هوایی ۲۰۲۱ زابل دو پهنه با مساحت نه چندان زیاد به عنوان پارک دیده می شود، و بر اساس محاسبات میزان سرانه فضای سبز(فضای سبز قابل استفاده عموم) زابل کمتر از ۸۰ سانتیمتر مربع است که با توجه به شرایط اقلیمی، وجود ریزگرد ها و کمبود فضای تفریحی و تفرجی برای مردم منطقه رقمی فاجعه بار است!

وی افزود: تعیین سرانه فضای سبز تا حد زیادی بستگی به خصوصیات بیوکلماتیک منطقه و شهر دارد، براساس مطالعات و بررسی های وزارت مسکن و شهرسازی، سرانه متعارف و قابل قبول فضاهای سبز شهری در شهرهای ایران بین ۷ تا ۱۲ مترمربع برای هر نفر است که در مقایسه با شاخص تعیین شده از سوی محیط زیست سازمان ملل متحد (۲۰ تا ۲۵ مترمربع برای هر نفر)، رقم کمتری است.

نوذری خاطرنشان کرد: در مجموع « آنچه از دیدگاه محیط اجتماعی در ارتباط با فضای سبز شهری اهمیت دارد، میزان فضای سبز عمومی است ، یعنی فضای سبزی که رفت و آمد عموم مردم در آنها بدون مانع باشد، یا به تعبیر دیگر فضای سبز اجتماعی » بنابراین مفهوم سرانه فضای سبز تنها می تواند برای آن نوع فضای سبز به کار رود که برای گذران اوقات فراغت، بازی و تفریح مهیا شده است.

عضو هیات علمی دانشگاه زابل تصریح کرد: درختان و فضاهای درختکاری شده (کمربند های سبز،بلوار ها و پارک ها) نقش به سزایی در کاهش آلودگی هوا،کاهش ریز گرد ها و ذرات معلق در مناطق شهری ایفا می کنند، درختان از طریق شاخ و برگ ها آلودگی ها را به خود گرفته و جذب می کنند و اثرات پالایشی زیادی دارند، و در منطقه سیستان و با وجود باد های ۱۲۰ روزه و کاهش بسیار زیاد کیفیت هوا و گرد غبار شدید،وجود درختان و فضاهای سبز پایدار می تواند تا حدی زیادی به کاهش ریز گرد ها و افزایش کیفیت هوا کمک کند.

نوذری ادامه داد: باید به این نکته توجه داشت که فضاهای سبز شهری می‌توانند تاثیر قابل توجهی بر کاهش استرس، افزایش فعالیت فیزیکی، ایجاد فرصت‌های بیشتر برای تعامل اجتماعی، دسترسی به هوای سالم، کسب نشاط و تفریح خانوادگی، رفع خستگی، دوری از آلودگی و تنگی محیط مسکونی و گریز از یکنواختی زندگی شهری داشته باشند و در این میان توسعه پارک‌های محله ای به همراه ایجاد امکاناتی برای فعالیت های بدنی، می تواند موجبات تشویق اقشار مختلف جامعه به پیاده روی و استفاده از فضای سبز طبیعی و در نتیجه بهبود سلامت جسمی و روحی افراد را فراهم آورد.

علیرضا نوذری تصریح کرد: از این رو باید گفت پارک‌ها و بوستان‌های محله‌ای از جمله فضاهای سبز شهری می باشند که در جهت روح بخشی به محله های شهری و در نتیجه زندگی مفرح شهری کمک شایانی را به شهروندان می‌نمایند که این مهم باید مورد توجه مجموعه شهرداری زابل قرار گیرد.

کارشناس ارشد فضای سبز مهمترین مؤلفه تأثیرگذار بر کاهش آسیب ریزگردها در فضای سبز شهر زابل را معیار سازگاری با اقلیم دانست و گفت: درختان اکالیپتوس ، پده، بید، گز توت(پایه نر)،انار،زیتون ،زیتون تلخ،ابریشم مصری، شب خسب،اکاسیا برگ بیدی،سرو نقره ای،کاج،زبان گنجشک،کهور و شیشه شورنسبت به دیگر درختان بومی منطقه در راستای کاهش آسیب ریزگرد اولویت بیشتری دارندو می توانند با قدرت رشد کنند و آب و هوای خشک و گرم مانعی برای عدم رشد آنها نیست.

انتهای پیام/

اوشیدا