حسين عسكري كهندل : كارشناس امور فرهنگي و تبليغ و مدرس دانشگاه

نوروز فصل محاسبه اعمال ، برنامه ريزي براي آينده و بهار دلهاست.

عيد نوروز از اعيادي است كه ريشه در تاريخ و فرهنگ كشورمان داشته و ايرانيان از گذشته هاي دور آيينهايي را در اين ايام برگزار مي كردند .

نوروز در محدوده ي جغرافيايي آسيا و بعضي از كشورهاي اروپايي با نامهايي متفاوت رواج دارد.

نوروز فرهنگي است  عجين شده با جشن و سرور كه بعد از اسلام آداب و رسوم ديگري را در بر گرفت كه اين ناشي از تاثير اسلام است. با نگاه به قرآن با آياتي كه درباره ي زنده شدن طبيعت نازل شده مواجه مي شويم ، من جمله سوره ي حديد آيه 17  ،  سوره جاثيه آيه 5 ، سوره بقره آيه ي 164 و سوره ي روم آيه 50 كه زنده شدن طبيعت را نشانه اي از نشانه هاي قدرت پروردگار و براي انديشيدن به آن بيان مي كند و آيه ي 19 سوره ي روم و آيه 9 سوره ي فاطر نيز زنده شدن طبيعت را همانند رستاخيز مي داند كه مردگان را هم خداوند همانطور در روز قيامت زنده خواهد كرد.

از بهار مي توان درس معاد شناسي و اعتقاد به رستاخيز را آموخت . پس سرآغاز اين اتفاق را مي توان جشن گرفت و دعاي درخواست اعطاي بهترين احوال كه توحيد نيز در آن نهفته است براي ما بسيار ارزشمند است.

بهترين احوال، احوالي كه رضايت خداوند را در پي داشته باشد، احوالي كه زندگي مسالمت آميز همراه احترام و تكريم انسانها را به نمايش بگذارد ، احوالي كه به فضيلت و سعادت بينجامد ، احوالي كه از احوال سالهاي قبل بهتر و به خدا نزديك و با خوبي ها مانوس تر شويم.

محمد بن علي بن بابويه در معاني الاخبار حديثي از پيامبر (ص) آورده كه ايشان مي فرمايند:« غافلترين مردم كسي است كه از تغييرات دنيا پند نگيرد » (قم : نشر جامعه مدرسين، 1361 ، ص 195)
تفكر و تامل در اين پديده ي طبيعي مي تواند به رشد فكري فردي و توسعه اجتماعي كمك نمايد.

اما نوروز صرفا به معني پرداختن انسان به خوشگذراني نيست ، فرصت انديشيدن به آنچه در سال گذشته انجام داده ، چه اشتباهاتي از او سر زده و براي قرب به خداوند متعال چه كاستي هايي داشته است. از نوروز ميتوان روز معاقبه يا يوم الحساب ياد كرد ، كه انسان اعمال خود را بر اساس ترازوي اسلام بسنجد و به محاسبه نفس پرداخته و سعي در اصلاح خويش نموده و بهترين استفاده را از وقت ببرد. پس انسان با زنده شدن طبيعت بايد به تفكر پرداخته و سعي در اصلاح خودش داشته باشد .

اعياد را بر چهار گونه تقسيم نموده اند:« 1. اعياد ديني 2. اعياد مذهبي 3. اعياد ملي مانند روز استقلال كشورها  4. عيد تكويني كه جهان عيد مي گيرد و انسان در آن نقشي ندارد مانند عيد نوروز كه طبيعت سبز و شكوفا و دنيا خرم و خوشحال مي گردد پس اين عيد عيد جهانيان است نه عيد زرتشتيان» (فجري ، محمد مهدي ، فرصتهاي طلايي نوروز ، قم: نشر بهار دلها ، 1391، ص 12)
عيد امر به معروف و نهي از منكر ،شناخت و انس با خوبيها و شناخت و دوري و پرهيز از بديها و پلشتيهاست.
عيد نوروز گرچه عيدي اسلامي نيست اما رنگ و بوي اسلامي به خود گرفته و رواياتي درباره جايگاه آن نيز آمده است . اسلام اعمال خوب نوروز كه براي يك مسلمان سعادت اخروي و دنيوي مي آورد  را پررنگ و حتي رسوماتي به آن اضافه و به نحوي اعمالي كه به خرافه و شرك نزديك بود را حذف نمود.

 در ايران ، مردم ، زمان عيد نوروز اعمالي انجام مي دهند كه بسيار پسنديده است و حتي در طول سال نيز ميتوان همانگونه بود و آن اعمال را انجام داد. اعمالي مانند خواندن دعا و آرزوي نيك نمودن براي خود و ديگر انسانها ،  روزه ، نظافت كه در دين اسلام بسيار مورد تاكيد است ، استعمال بوي خوش كه از آداب پسنديده مي باشد ، آراستگي و پوشيدن لباس تميز كه از نشانه هاي مومن است ، قرائت قرآن ، قرائت اذكار مستحب ،  نماز شكر براي تشكر از خداوند كريم كه زمين را جامه اي نو پوشيده و نعمتهاي فراواني را نصيب انسان نموده است تا در راه بندگي از اين نعمتها استفاده كنيم، تصميم و تلاش براي تغيير ، صله رحم و ديدار با پدر و مادر و همسايگان و بستگان سببي و نسبي ، محبت به يتيمان و همسايگان و فقرا و مستمندان ، توجه به گذشت عمر و عبرت گرفتن از آن ،  صدقه دادن ، آشتي ، ازدواج ، عيدي دادن ، سفر كه در قرآن بسيار سفارش شده است كه در زمين گردش كنيم و عاقبت گذشتگان را ببينيم و عبرت بگيريم، 

رفتن به طبيعت براي رسيدن به آرامش و ديدن طبيعت و از شادي زمين و موجودات شاد شدن و طبق آيه قرآن از نشانه هاي آن به تفكر پرداختن ، كه ارزش تفكر در نشانه هاي خداوند و مخلوقات آن از عبادت بالاتر است . در  اين روزها نيز بايد از محرمات دور باشيم  محرماتي مانند اسراف ، غيبت ، دروغ ، لهو و لعب و ...

زيباترين تحويل سالها متعلق به كشورهايي است كه نوروز را عيد مي گيرند ، زيرا در اين زمان ، زمين زنده مي شود و طبيعت و تمام موجودات زنده جشن مي گيرند . نوروز متعلق به كشور ، دين ، قوم و مذهب خاصي نيست و به همه ي انسانها تعلق دارد تا از اين نشانه هاي خداوند درس بگيرند ، به حساب بندگي خود برسند و براي آينده برنامه ريزي كنند ، عاملي است براي تاليف قلوب ،الفت، مهرباني، مهرورزي ، وحدت و انسجام و وفاق ديني و ملي.
اگر ايرانيان اعياد و فرهنگها ، آداب و رسوم خود را عمدا يا سهوا فراموش كنند با هجمه هاي فرهنگي دشمنان آداب و رسوم جديدي مانند هالوين و والنتاين و غيره كه آسيبهاي آن فراتر از تصور است جايگزين آنها خواهد شد ، همانگونه كه در حال حاضر نيز با گسترش شبكه هاي اجتماعي در بعضي خانواده ها رواج يافته است.

پس نبايد بگذاريم اين فرهنگها كه ريشه در تاريخ چند هزار ساله ي ملت متمدن ما دارد فراموش شود و علماء دين و نهادهاي نظارتي و فرهنگي بايد سعي در ترويج آموزه هاي ناب اسلام و قرآن و حذف خرافات و آسيبهاي آن داشته باشند نه اينكه نوروز را آسيبي براي اسلام بدانند. نوروز وسيله اي براي قوام اسلام و نظام مقدس جمهوري اسلامي و نشر اميد و نشاط سالم در جامعه است.

مبلغان و روحانيون نيز از اين فرصت براي تبليغ دين و ارزشهايي مانند ازدواج ، تربيت و اخلاق اسلامي ، حجاب ، مهرورزي ،امر به معروف و نهي از منكر، دوري از مفاسدي مانند اختلاط زن و مرد و مفاسد اينترنت و عواقب آن كه بهترين هدايا مي باشد استفاده كنند.


 اين نوروز ، اعمال خوب و پسنديده اش ، مقدمه ايست براي ظهور منجي عالم بشريت ، براي حضور عدالت گستر عالم ، مهدي صاحب الزمان (عج)

حسين عسكري كهندل : كارشناس امور فرهنگي و تبليغ و مدرس دانشگاه