مبادلات مرزی، محور توسعه‌ی اقتصادی سیستان و بلوچستان /کوله بری تجارتی خرد در مرزهای کشور

به گزارش پایگاه خبری اوشیدا؛ حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر کیخا با انتقاد از عدم بهره مندی مردم سیستان از امکانات مرزنشینی، مرزهای استان را نعمتی بزرگ برای مردم و دولت دانست.

طبق گفته امام جمعه زابل مرز سیستان دارای درآمد سالیانه ۲۵۰ میلیارد تومانی است که با اختصاص بخشی از آن به منطقه سیستان می توان بسیاری از مشکلات شمال استان را رفع و عمران و آبادانی را به ارمغان آورد.

منطقه سیستان دارای پنج شهرستان است که به دلیل هم جواری با کشور افغانستان یکی از بزرگترین مناطق صادراتی کشور به شمار می رود به طوری که سالانه کالاهای تولیدی بسیاری از کشور از طریق مرز سیستان به افغانستان صادر می شود.

حجت الاسلام و المسلمین کیخا، با انتقاد از عدم تحقق وعده های دولت در منطقه، تجارت چمدانی و پاس مرزی را یک فرصت مغتنم برای سیستان در راستای برطرف شدن مشکلات اشتغال برشمرد چرا که کشور افغانستان به بسیاری از صنایع و مواد خوراکی ایران نیاز دارد و در این راستا خواستار حرکت مسئولان در این راه شد.

با بروز خشکسالی های متوالی و همچنین وقوع پدیده ریزگردها در منطقه شمار بالایی از مردمی که از دریاچه هامون کسب حلال می کردند بیکار شده به طوری که منطقه ای که زمانی انبار غله ایران نامیده می شد امروز از آمار بیکاری بالایی برخوردار است.

دامپروری و صنایع دستی نیز از دیگر مشاغل مرتبط با آب در سیستان به شمار می رود که خشکسالی این دو شغل که شمار بالایی از مردم منطقه از این طریق امرار معاش می کردند را از بین برده است.

امام جمعه زابل از آمار بالای ورود و خروج ماشین های ترانزیتی و صادراتی از طریق مرز سیستان خبر داده بود و گفته این تعداد ماشین درآمد بالایی برای کشور داشته است و با توجه به اینکه تردد این خودروها سبب فرسوردگی آسفالت و محورهای مواصلاتی و همچنین افزایش حجم سوانح رانندگی می شود انتظار می رود بخشی از درآمد این مرز به مردم اختصاص یابد تا پروژه های ناتمامی از قبیل بزرگراه زابل به زاهدان تکمیل شود‌.

کلنگ بزرگراه زابل به زاهدان حدود ده سال قبل بر زمین خورده اما به رغم بیشترین میزان تردد در این محور و بروز سوانح رانندگی بالا در این جاده همچنان این بزرگراه ناتمام مانده به طوری که حتی نیمی از این بزرگراه هم تکمیل نشده است.

حجت الاسلام کیخا به اینکه قبول داریم خزانه مشکل اقتصادی دارد اما یکی از مشکلات دولت و کشور در حال حاضر سیستان و تنگه احد است اگر درآمد میلیاردی میلک صرف سیستان شود قطعا مشکلات این منطقه برطرف می‌شود چرا که هزینه کردن در سیستان به منزله خروج سرمایه از کشور نیست و از این طریق می توان شاهد مهاجرت معکوس به منطقه بود، اشاره کرد.

نبود کار در سیستان موجب مهاجرت گسترده مردم منطقه به سایر نقاط کشور شده به طوری که در طی سال های اخیر هزاران خانوار از سیستان کوچ کرده تا در سایر نقاط کشور به مشاغلی همچون کارگری روی آورند.

کیخا در ادامه به طرح سوالی از مسولان مبنی بر اینکه در زمینه تبادل کالا و ورود خودروهای افغانستان از مرز سیستان، از مسئولان سئوال داریم سهم سیستان و پنج شهرستان آن از درآمد میلیاردی ماهانه چرا صفر است؟ پرداخت.

ناظر گمرکات سیستان و بلوچستان از صادرات ۸۴ میلیون و ۸۸۲ هزار و ۱۶۷ کیلو گرم کالا به ارزش ۱۷ میلیون و ۴۰۴ هزار و ۱۷۷ دلار از طریق مرز میلک به کشور افغانستان خبر داد.

طاهره هامون نورد وسایلی از قبیل سیمان، کفش، موکت، فرش، میوه، مواد خوراکی و گاز را تنها بخشی از کالاهای صادر شده به افغانستان از طریق مرز و بازارچه های مرزی سیستان برشمرد و در این راستا مرز سیستان را تنها مرزی که در آن فقط صادرات انجام می شود و وارداتی ندارد دانست به طوری که این محور کاملا در راستای اقتصاد مقاومتی می باشد.

کشور افغانستان به دلیل وجود جنگ های متداول در آن و محرومیت از نیروی کار تحصیلکرده و همچنین فقدان برق و بسیاری از امکانات دیگر یکی از کشورهای مصرف کننده در همسایگی ایران به شمار می رود بنابراین جمهوری اسلامی قابلیت صادرات انواع کالاها را به آن دارد.

رئیس مرکز آموزش عالی جهادسازندگی سیستان و بلوچستان و رئیس گروه پژوهشی برنامه ریزی، اقتصادکشاورزی و توسعه روستایی مبادلات مرزی را محور توسعه‌ی اقتصادی سیستان و بلوچستان طی قرون و اعصار مختلف و عامل اصلی پایداری توسعه‌ی این استان دانست و گفته بود که مطابق با قانون، مبادله‌ی مرزی عبارت است از خرید و فروش کالا توسط ساکنان مناطق مرزی و تعاونی‌های مرزنشین دارای مجوز، پیله‌وران، بازارچه‌های مرزی، ملوانان، خدمه و کارکنان شناورهای دارایحداکثر ۵۰۰ تن ظرفیت در حجم و نوع مشخص و در سقف تعیین شده وزارت بازرگانی؛ همچنین این مبادلات صرفاً باید توسط مرزنشینان صورت گیرد و واگذاری و فروش سهمیه و توکیل صرفاً به تعاونی‌های مرزنشین مجاز و به غیر آنها ممنوع می‌باشد.

طبق قانون؛ سقف اقلام قابل ورود در اجرای این قانون که شامل بخشی از مصارف معیشتی و نیازهای مرزنشینان است و توسط وزارت بازرگانی تعیین می‌شود، مشمول تخفیف حقوق ورودی برای کالاهای خوراکی (ارزاق عمومی) تا صددرصد (۱۰۰%) و برای کالاهای غیرخوراکی تا پنجاه درصد (۵۰%) متناسب با محرومیت منطقه پس از تصویب هیأت وزیران خواهدبود.

عباس نورزایی دخالت دستگاه‌های دولتی و وضع قوانین گمرکی، امنیتی، سیاسی و اجرای پروژه‌های فیزیکی انسداد مرز را توسط دولت گرچه به حسب ظاهر موفق دانسته و منافعی را تحصیل کرده اما به صورت سیستمی آن را ناموفق دانسته چرا که این عملیات بر مؤلفه‌های دیگری از زندگی اقتصادی و اجتماعی مردم مرزنشین اثر گذاشته و موجبات فقر، مهاجرت، تخلیه‌ی آبادی‌های مرزنشین و در نتیجه وقوع ناامنی را در مناطق مهاجرفرست و همین‌طور مناطق مهاجرپذیر، موجب شده است بنابراین وضعیت بازارچه‌های مرزی که در طول مرزهای استان مصوب و اجرا شده‌اند را دارای ساختار نامناسب، مقررات دست و پا گیر، اِعمال سلایق کارگزاران دولتی در اجرای مقررات، فشار مافیای قاچاق کالا دانست به طوری که هم‌چنان سهم درآمدی مرزنشینان از این موهبت پیش رو، اندک و به لحاظ آماری، قابل اغماض می باشد.

وی شرکت‌های تعاونی مرزنشینان را به دلیل عدم نظارت بر آن‌‌ها غیر فعال دانسته به طوری که اگر هم فعال هستند، توسط افراد شاخصی، قبضه شده و از رانت اطلاعاتی و ارتباطی خود استفاده کرده و درآمد حاصله را به صاحبان اصلی آن که مرزنشینان هستند، پرداخت نمی‌کنند.

شرکت های مرزنشینی با هدف ساماندهی اوضاع و بهبود اوضاع مردم مرزنشین در منطقه ایجاد شده اما همچنان نه تنها بهبودی در منطقه ایجاد نشده بلکه ناکارآمدی آن ها نیز به اثبات رسیده است.

نورزایی از نظام کوله‌بری حاکم در سیستان و بلوچستان که می‌توانست افراد فاقد شغل را از نظر معیشتی در حداقل‌های زندگی یاری رساند انتقاد کرد چرا که این نظام مواجه با فقدان کرامت و فقدان امنیت است و بر جسم و روح کولبران، تأثیراتی غیرانسانی دارد و در این استان، حتی بسیار کمتر از استان‌های غربی مورد حمایت قرار می‌گیرد.

طبق فرمایشات مقام معظم رهبری باید از کوله بران حمایت شود چرا که عمدتا انسان های محروم و فقیر جانعه هستن و ضرری به اقتصاد کشور وارد نمی کنند اما کوله بران در سیستان و بلوچستان در وضعیت بغرنجی به سر می برند.

کارشناس ارشد مدیریت توسعه روستایی و دارای گواهینامه TCDC از آکادمی جنگلداری یونان کشور چین در ادامه به بیان راهکارهایی که با همکاری مجموعه‌ی نظام، اعم از نیروهای مسلح، صدا و سیما، ائمه‌ی محترم جمعه و جماعات و دولتمردان، مردم و نمایندگان‌ در مجلس شورای اسلامی امکان پذیر است پرداخت به طوری که طبق نظر او ساختار و مقررات مناطق آزاد تجاری، بازارچه‌های مرزی، گذرهای مرزی، شرکت‌های تعاونی مرزنشینان را باید مورد بازنگری و آسیب‌شناسی ضربتی قرار گیرد تا با اصلاح قوانین، زمینه‌ی فعال‌سازی اصولی آن‌‌ها را برای افزایش سهم اشتغال در مناطق مرزی استان، فراهم کنند.

نورزایی در ادامه از مجلس شورای اسلامی خواست تا منطقه‌ی آزاد تجاری اقتصادی زابل را هر چه سریع‌تر تصویب و دولت نیز در اجرای سریع زیرساخت‌های آن اهتمام ویژه‌ کند، تا راه‌اندازی و رونق آن موجب ماندگاری مردم در منطقه شده و این نقطه‌ی تمدنی و مایه‌ی فخر همه‌ی ایرانیان، در کنار و مرتبط با سایر فعالیت‌های اقتصادی، مجد و عظمت دوباره‌ی خود را بازیابد.

منطقه آزاد تجاری یکی از مهم ترین خواسته های مردم سیستان به شمار می رود چرا که در حال حاضر تنها با ایجاد منطقه آزاد تجاری سیستان می توان مردمی را که از منطقه کوچ کرده اند را بازگرداند و رونق اقتصادی ایجاد کرد.

عضو انجمن توسعه روستایی ایران از دولت خواست که بازارچه‌ها، گذرهای مرزی و تعاونی‌های مرزنشینان را به سایر نقاط استان، گسترش داده و هر چه سریع‌تر در استقرار آن‌ها همت کند همچنین در مسیر جاده‌ی ترانزیتی چابهار به میلک، مجتمع‌های رفاهی لازم و پویا و فعال، ایجاد شود تا خود موجب ایجاد اشتغال برای سکنه‌ی استان شود.

جاده ترانزیتی چابهار به میلک از جنوب استان به شمال استان امتداد دارد و مهم ترین گذرگاه جهت انتقال کالا در منطقه به شمار می رود.

نورزایی، ایجاد تیرپارک‌هایی با استاندارد بین‌المللی در پایانه‌های میلک، میرجاوه، کهک سراوان، پیشین و ریمدان را راهکاری مفید برای بازارچه های استان برشمرد تا جاده ‌های منتهی به پایانه‌های مرزی از صفوف طولانی، اتلاف وقت زیاد و بی‌نظمی در انجام تشریفات مرزی نجات یابد و هم تعداد قابل توجهی اشتغالِ با کرامت ایجاد شود و هم خود این تیرپارک‌ها، کالاهای همراه رانندگان کامیون‌ها را جذب و بازارچه ها‌یی فعال و جاذب مسافر و متقاضیان کالا را به وجود آورد.

وی در ادامه خواستار امتیازات اعطائی به اهالی بخش‌های مرزی کشور و تعاونی‌های مرزنشینان در خصوص تسهیلات مبادلات مرزی به منظور رفع نیازهای ضروری زندگی و رفاه حال آنان شد تا با اتخاذ تمهدیداتی منافع ناشی از این تسهیلات منحصراً به مرزنشینان عضو و دارندگان کارت مبادلات مرزی تحت پوشش تعلق گیرد.

رئیس مرکز هماهنگی شوراهای اسلامی روستایی سیستان و نماینده مجری طرح مجتمع کشتارگاهی صنعتی زابل رونق و مورد مطالعه قرار گرفتن زمینه‌های صادراتی کالا توسط دولت، اعطای جوایز صادراتی و معافیت‌ها و تسهیلات اعتباری مناسب به صادرات محصولات تولیدی توسط مردم استان، را مهم دانست.

با تشویق و اعطای جوایز صادراتی، معافیت و تسهیلات در حقیقت انگیزه ای جهت افزایش موفقیت در صادرکنندگان نمونه و همچنین امید و خودباوری در سایر صادرکنندگان ایجاد می شود بنابراین خودبخود شاهد افزایش کیفیت کالاها وسودآوری بیشتر در منطقه خواهیم بود.

نورزایی رعایت کرامت انسانی کولبران، وارد کنندگان و صادرکنندگان در مرز و مسیرهای ارتباطی مرزی، توسط کارگزاران همه‌ی سازمان‌ها اعم از نظامی، انتظامی، امنیتی و اجرایی را مهم ارزیابی کرد و خواستار آموزش صادرات و واردات و آشنایی مقررات و تشریفات مربوطه به طیف وسیع‌تری از مردم شد تا دایره‌ی مبادلات قانونی از تعداد اندک بازرگانان سنتی فرا‌تر رود.

انتهای پیام/