فرشته عسکری مدرس دانشگاه و روانشناس در یادداشتی به اوشیدا نوشت: با فرارسیدن فصل امتحانات، شماری از دانش آموزان با اضطراب و استرس خاصی مواجه می‌شوند به طوری‌که این ترس و نگرانی گاه اختلال در حافظه ایجاد می‌کند و این وضعیت باید با شیوه‌های مناسب پیشگیری و کنترل شود.
اضطراب، احساسی ناخوشایندی است که با نشانه هایی چون تنش، وحشت و دلهره همراه است ویکی از اضطراب‌های معمول، اضطراب تحصیلی است که با فرارسیدن فصل امتحانات افزایش می‌یابد، گاه این اضطراب از طریق معلمان و والدین به دانش‌آموزان منتقل می‌شود.
وقتی دانش‌آموز نسبت به کارآمدی عملکرد، توانایی و استعداد خود در شرایط آزمون و یا هر مورد ارزشیابی دیگر دچار نگرانی و تردید می‌شود، مضطرب شده است، دانش‌آموز مضطرب سر جلسه امتحان به‌جای آنکه وقت و تمرکز خود را صرف پاسخ‌دادن به سؤالات کند وقت خود را با افکار نامربوط و ناخواسته‌ای که بیشتر در مورد آزمون و پیامدهای ناخوشایند آن است صرف می‌کند.
دانش‌آموز مضطرب نه‌تنها در موقعیت آزمون بلکه، هنگام مطالعه و قبل از امتحان نیز به پیامدهای منفی فکر می‌کند و مرتب با این افکار اضطراب خود را تشدید می‌کند و از انجام وظایف تحصیلی خود دور می‌شود و در واقع اضطراب، حافظه و توانایی ذهن را کاهش می‌دهد.
در طول زندگی بارهاوبارها با این نوع شرایط تحت‌فشار روبرو خواهیم شد و بسیار مهم است که ما از فرزندانمان حمایت کنیم تا با این وقایع کنار بیایند. از ما باید از فرزندان خود حمایت کنیم تا یاد بگیرند چگونه در این شرایط طاقت‌فرسا کنار بیایند و شکوفا شوند که اینها مهارت‌های حیاتی هستند و باید راه‌های کاهش آن را شناخت و از آنها سود برد.
اضطراب امتحان یک شرایط روان‌شناختی است که باعث می‌شود فرد در موقعیت‌های امتحانی بسیار پریشان و مضطرب شود. اگرچه بسیاری از افراد قبل و در طی یک امتحان تا حدی دچار استرس و اضطراب می‌شوند؛ اما اضطراب امتحان می‌تواند در یادگیری اختلال ایجاد کند و به عملکرد فرد در امتحان آسیب برساند.
داشتن كمی اضطراب هنگام امتحان‌دادن کاملاً طبیعی است؛ چون توجه و دقت زیاد روی یک کار برایمان کمی اضطراب می‌آورد و البته داشتن اضطراب به‌اندازهٔ طبیعی که فقط دلمان شور امتحان را بزند، هیچ اشکالی ندارد؛ چون باعث می‌شود ذهن ما بهتر کار کند و تمرکز روی امتحان بیشتر شود؛ ولی اگر این اضطراب از حد طبیعی‌اش بیشتر و به نگرانی زیاد تبدیل شود باعث می‌شود نتوانیم خوب فکر کنیم و مطالبی را که یاد گرفتیم نیز فراموش می‌کنیم؛ در واقع اضطراب احساسی است که می‌شود آن را کنترل کرد.
اضطراب امتحان علائم بسیار متفاوتی دارد که برخی از آنها خفیف و برخی شدید هستند و برخی دانش‌آموزان فقط علائم خفیف اضطراب امتحان را تجربه میکنند و عملکرد نسبتاً خوبی هم در امتحان دارند. اما اضطراب امتحان برخی از دانش‌آموزان را تقریباً فلج می‌کند و این دسته از دانش‌آموزان قبل یا در حین امتحان دچار حمله پانیک یا اختلال وحشت‌زدگی می‌شوند.
بسیاری از افرادی که اضطراب امتحان را تجربه کرده‌اند می‌گویند اگرچه مطالب مربوط به امتحان را کامل خوانده بوده و مطمئن بوده‌اند که به سؤالات پاسخ می‌دهند، اما ناگهان سر جلسه امتحان همه چیز را فراموش میکنند. خودگویی منفی، ناتوانی در تمرکزکردن روی امتحان، و پرش افکار هم از علائم متداول اضطراب امتحان به شمار می‌آیند.
اضطراب امتحان ممکن است به یک‌چرخه معیوب تبدیل شود. به‌عبارت‌دیگر، اگر دانش‌آموزی یک‌بار اضطراب امتحان را تجربه کند ممکن است بسیار نگران شود که مبادا باز هم این حالت برایش تکرار شود. اگر در امتحان بعدی نیز مجدداً مضطرب شود، احتمالاً از توانایی‌اش برای تغییردادن این حالت ناامید می‌شود.
ترس از فراموش‌کردن مطالب خوانده شده، سخت‌گیری معلمین در طول سال تحصیلی، انتظار بیش از حد والدین در خصوص نمره گرفتن و حساسیت والدین به نتایج امتحان فرزندانشان، می‌تواند از علل افزایش شیوع اضطراب امتحان در دانش‌آموزان باشد.
دانشجویان و دانش‌آموزانی که از لحاظ توانایی و استعداد یادگیری در سطح یکسانی هستند، عملکرد تحصیلی متفاوتی هنگام امتحان و یادگیری مطالب قبل از امتحان نشان می‌دهند که این تفاوت بیشتر ناشی از میزان اضطرابی است که هنگام امتحان یا قبل از امتحان می‌تواند در افراد باعث بروز عملکردهای متفاوتی شود.
والدین در فرایند تعلیم‌وتربیت دانش‌آموزان جایگاه بسیار مهم و حساسی دارند که همواره در طول سال تحصیلی نباید از آن غفلت کنند ویکی از اصلی‌ترین عوامل اضطراب امتحان، والدین هستند که لازم است برای کاهش اضطراب در فرزندان خود به نکاتی توجه کنند.
والدین از مطرح‌کردن هر گونه خبر منفی و استرس زا، چالش‌های غیرضروری در زمان امتحانات پرهیز کنند، برای فرزند خود توضیح دهند که اگر در امتحانات نمره متوسط هم کسب کند تلاش وی برای آنها قابل‌تقدیر است و توضیح دهند که شرایط افت تحصیلی و دورماندن از کلاس درس در زمان قرنطینه را درک میکنند و حتی اگر پایین‌ترین نمره را کسب کند راه جبران و امتحان مجدد وجود دارد.
برای پیشگیری از خستگی زودرس در ایام امتحانات باید برای مطالعه مفید برنامه داشت تا از تمرکز ذهنی در هنگام خواندن برخوردار شویم و به مدیریت زمان در مطالعه صحیح درس‌ها اهمیت دهیم؛ دانش‌آموزان باید برای مطالعه‌کردن مکان ثابت و بدون سروصدا و رفت‌وآمد را انتخاب کنند؛ چون این انتخاب حذف عوامل حواس‌پرتی و افزایش دقت در مطالعه را در پی دارد.
یک شب قبل از امتحان دقیقاً زمانی است که نگرانی و استرس به سراغتان می‌آید، اما این دقیقاً زمانی است که حفظ آرامش بسیار ضروری است، نیم ساعت قبل از اینکه به رختخواب بروید، درس‌خواندن را کنار بگذارید تا استرس و نگرانی‌تان کاهش پیدا کند.
از دست‌گرفتن گوشی همراه یا تماشای تلویزیون خودداری شود؛ چون نور آبی این وسائل می‌تواند فرد را بیدار نگه دارد وقتی فرد خوب استراحت کرده باشد، صبح روز بعد می‌تواند بهتر تمرکز کند و آرامش داشته باشد.
یکی از بهترین روش‌ها برای اینکه به خود آرامش دهید تمرین تنفس است که می‌توانید شبِ قبل از امتحان انجامش دهید تا به خوابیدنتان کمک کند و یا قبل از نشستن سر جلسه امتحان آرامتان کند.
انتهای خبر/
