به گزارش اوشیدا به نقل از راه دانا؛ روزنامه‌ها و جراید در بخش سرمقاله و یادداشت روز به بیان دیدگاه‌ها و نظریات اصلی و اساسی خود می‌پردازند؛ نظراتی که بیشتر با خط خبری و سیاسی این جراید همخوانی دارد و می‌توان آن را سخن اول و آخر ارباب جراید عنوان کرد که اهمیت ویژه‌ای نیز دارد. در ادامه یادداشت و سرمقاله‌های روزنامه‌های صبح کشور با گرایش‌های مختلف سیاسی را می‌خوانید:

1- اگر جمهوری اسلامی را در مصاف با مشکلات، به مثابه یک خط گسترده دفاعی یا تهاجمی تصور کنیم، این خط، چندین محور را شامل می‌شود. هر کدام از یگان‌های عمل‌کننده در این محورها، کارکرد خود را دارند. اگر مسئولیت خود را درست به انجام برسانند، خط از سمت آنها شکسته نمی‌شود، بلکه می‌توانند خط «دشمن/ مشکلات» را بشکنند و به دیگر نیروها در آفند یا پدافند ملحق شوند. اما اگر قصور و تقصیر یا خیانتی در برخی محور‌ها اتفاق بیفتد، عملیات کامل نمی‌شود، بلکه حتی ممکن است هزینه کوتاهی برخی نیروها را نیروهای پاکباخته و مسئولیت‌شناس بپردازند. ما از زمان دولت موقت و بنی‌صدر و ماجرای دفاع مقدس، دو نمونه متفاوت مدیریت را در طول چهار دهه تجربه کرده‌ایم. اکنون این دو مدل، به بلوغ رسیده‌اند. یکی مدیریت حاج قاسم سلیمانی‌هاست که توانمندی خود را با پیروزی در مصاف با دشمن به نمایش گذاشتند و با دست خالی حماسه آفریدند؛ مدیریتی که پالایشگاه ستاره خلیج ‌فارس (خودکفایی بنزین)، برنامه هسته‌ای و سوخت بیست درصد، خدمت به مناطق محروم و مهار خسارت‌های سیل و زلزله، گوشه‌ای از کارنامه درخشان اوست. و مدیریتی که به جای همت و تدبیر درون‌زا، آدرس غرب را داده، یا در برابر خصومت و نفوذ‌طلبی دشمن، منفعل عمل کرده؛ اگر در نقشه او بازی نکرده باشد.

2- سردار سلیمانی چرا ترور شد و چه کسانی دشمن را تشجیع کردند؟ منطق و مکتب خلّاق او، مستکبران را به خشم می‌آورد. آن مجاهد پرکار و پیروز، حتی اگر هیچ کاری در میانه میدان فرماندهی انجام نداده و پروژه هفت هزار میلیاردی آمریکا در منطقه را نابود نکرده بود، همین یک عبارت پرمغز او برای اینکه کینه‌اش در دل مستکبران جا کند، کافی بود: «من با تجربه می‌گویم که میزان فرصتی که در بحران‌ها وجود دارد، در خود فرصت‌ها نیست. اما شرط آن، این است که نترسید و نترسیم و نترسانیم.» نفس این سخن، تمدن‌ساز و قدرت‌آفرین است و می‌تواند باطل‌السحر طاغوت‌ها باشد؛ چه رسد به اینکه سیره چهل‌ساله او، امضای پای ادعایش شود. با این منطق، سوخت بیست درصد رآکتور تهران و پالایشگاه تولید بنزین و موشک‌های دوربرد نقطه‌زن و ماهواره‌های پیشرفته ساخته شد. و بی‌اعتنایی به همین منطق موجب شد دولت در برخی حوزه‌ها دچار عقبگرد شود.

3- مدیرانی هم هستند که به جای تبدیل تهدید دشمن به فرصت، بگویند «نباید فرصت دوباره مذاکره با آمریکا را از دست بدهیم.» آنها هفت سال قبل نیز همین حرف را زدند که کشور را گرفتار مشکلاتی کردند که با مختصری همت و تدبیر در داخل قابل حل بود. فهرست برخی بی‌تدبیر‌ها را مرور کنید: «شش برابر کردن نقدینگی که از عوامل اصلی تورم است، شکستن رکورد 49 درصدی تورم در دولت هاشمی (کارگزاران) و رساندن آن به 52 درصد (در برخی اقلام بالای 100 درصد)، شش تا نُه برابر کردن قیمت مسکن و خودرو و سکه و ارز و بسیاری از اقلام دیگر. سه برابر کردن ناگهانی قیمت بنزین و بهانه دادن دست دشمن برای ایجاد بی‌ثباتی و ایراد خسارت، افزایش ضریب جینی (شکاف طبقاتی) از رقم کاهشی شده 365. در سال 92 به رقم 409. در سال 97، نابودی 18 میلیارد دلار و 60 تن طلا از ذخایر استراتژیک ظرف دو ماه، واگذاری پرفساد نیشکر هفت‌تپه، ماشین‌سازی تبریز، هپکو اراک، آلومینیوم المهدی، پالایشگاه کرمانشاه و... در دوره ریاست یکی از روسای ستاد انتخاباتی در سازمان خصوصی‌سازی، گماردن وزیر‌ اشرافی بر بخش مسکن و تحمیل فشار سنگین به اقشار پایین، اصرار بر امضای توافقی که ظرف دو ماه، 95 درصد برنامه هسته‌ای را واگذار یا نابود کرد و انفعال و معطلی در پنج سال بعدی در قبال عهدشکنی غرب، سپردن 41 تعهد مخفیانه (خودتحریمی) به FATF، ضعیف‌نمایی کشور برخلاف واقعیت‌های قدرت و جرئت دادن به دشمن برای اقدامات ضدامنیتی مانند فتنه آبان 98 و ترور سردار سلیمانی، تهییج مردم به اینکه همه چیز خود را به بورس بسپارند (ایجاد انتظار مافوق واقعیت) و شوک‌های ناشی از تصمیمات متناقض و ناراضی کردن سهامداران، معطلی 8 میلیون و 300 هزار تن کالا در گمرک به خاطر پنج ماه بی‌وزیر گذاشتن وزارت صمت.» نوع این بی‌تدبیری‌ها منشأ داخلی دارد.

4- اهتمام مدیران غیرانقلابی به چیست؟ و برای پیشبرد امیال خود، حاضرند چه مقدار هزینه به مردم و کشور تحمیل کنند؟ رفتار آنها فرصت‌سازی است یا فرصت‌سوزی؟ فرصت را باید خودمان بسازیم یا باید منتظر بمانیم تا دشمن در مذاکره، برای ما فرصت بسازد؟! بگذارید قضاوت را به برخی از نزدیک‌ترین همراهان دولت بسپاریم. این هفت روایت، گزیده‌ای از ده‌ها روایت مشابه است؛

1/4- خبرگزاری خبر آنلاین (تیم انتظامی و معزی، دو مدیر ارشد دولت) 19 بهمن 1392 (چند روز پس از ماجرای مشکوک و شرم‌آور توزیع سبد کالا) در تحلیلی با عنوان «جایزه بهترین کارگردانی برای روحانی؛ در حاشیه چگونگی توزیع کالاهای اساسی» نوشت: «توزیع سبد کالا با شیوه‌‌ای که انجام شد، نه یک اتفاق بود و نه عملی که تبعات آن برای روحانی و مردانش غیرقابل پیش‌بینی باشد. او دقیقا همین اتفاق- ازدحام، دعوا و مرافعه و احیانا له شدن در زیر دست و پا- را پیش‌بینی می‌کرد و اصلا آن را برای پیشبرد استراتژی خارجی خود لازم داشت[!] روحانی به یک نمایش داخلی برای ارائه در جشنواره‌‌های خارجی نیازمند بود. نگاه کنیم به اظهارات اخیر وندی شرمن که گفته «شما در اخبار دیدید ایران اخیرا به طور قابل مشاهده‌ای غذا بین مردم فقیر جامعه توزیع کرده تا نشان دهد کاهش محدود تحریم‌‌ها، تاثیر مستقیم داشته.» این دقیقا همان نتیجه‌ای بوده که روحانی از توزیع سبد کالا داشته، اینکه تحریم‌‌ها روی مردم تاثیر مستقیم و انکارناپذیر داشته؛ اینکه اوضاع اقتصادی مردم نه تنها رو به راه نیست بلکه حاضرند برای چند عدد مرغ و چند کیلو برنج با یکدیگر درگیر شوند. درست است که روش توزیع سبد کالا چندان مناسب نبود، اما اگر با این نمایش بتوان جایزه اول بهترین اثر را در فستیوال سیاست جهانی به خود اختصاص داد، به تحقیر چند روزه‌‌ای که بازیگران آن شدند، می‌ارزید»!

2/4- سعید لیلاز عضو مرکزیت کارگزاران: «اگر اختیارات گسترده فعلی را که به دولت داده شده، به چوب خشک داده بودند، وضعیت اقتصادی به مراتب بهتر از وضعیت فعلی بود.»
3/4- بیانیه کارگزاران پس از قانع نشدن نمایندگان مجلس دهم از چهار پاسخ روحانی به پنج سؤال اقتصادی: «پاسخ‌های روحانی، نه مجلس را قانع، نه ملت را راضی ساخت. دولت، فاقد استراتژی اقتصادی روشن است. اوج این سرگشتگی را می‌‌توان در سیاست ارزی دید که در بهار 97 بستر ویژه‌خواری اخلالگران را فراهم ساخت. متأسفانه با وجود نقدها بر سازمان برنامه و بودجه، در دولت دوم روحانی اصلاحی صورت نگرفت. فقدان استراتژی، دولت را به مجمعی از بوروکرات‌های بی‌‌انگیزه بدل ساخته که دولت را نه به عنوان مغز متفکر توسعه ملی بلکه به یک اداره‌ کاغذی تقلیل می‌‌دهند.»
4/4- عبدالله ناصری (مشاور خاتمی ‌و عضو شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان): «این اولین ‌بار نیست که روحانی نه به کارشناسی بیرون از دولت توجه می‌‌کند، نه به کارشناسی درون دولت. ما همان آبان‌ماه - قبل از اعلام گرانی بنزین- خبرهایی داشتیم که دولت و روحانی تصمیم گرفته‌اند، اما وزارت اطلاعات و دستگاه‌‌های امنیتی مخالف این اقدام بوده‌اند. مشکل اصلی او این بوده که اساساً به حوزه‌‌های کارشناسی خیلی توجهی نداشت. هر طور که نگاه کنیم، تصمیم افزایش قیمت بنزین، نقطه‌ آغازش با وزارت نفت و دولت بوده و روحانی مسئول است.»
5/4- محمدجواد روح سردبیر نشریه حزب اتحاد ملت: «چرا روحانی چهار روز قبل از گرانی بنزین، آن‌گونه سخنرانی می‌‌‌کند؟ کدام رئیس‌‌جمهور اعلام کرده بود که فلان ‌قدر کسری بودجه داریم؟ روحانی در یزد از کسری بودجه گفت و یکسری حملات هم به رئیسی انجام داد. همین روش را در کرمان به شکلی دیگر ادامه داد. مهم‌‌تر از اینها، اعلام کرد به توافقات پشت ‌پرده‌ پایبند است؛ همه اینها، یعنی می‌‌خواهد به هر قیمتی شده، دوباره مذاکره کند. اینجا بود که قمار کرد.

وقتی دید چیزی دستش ندارد، بنزین را گران کرد تا جامعه به شرایط اقتصادی واکنش نشان دهد؛ فشار از پایین اتفاق بیفتد تا در بالا چانه‌‌زنی کنند که مذاکره انجام شود. می‌‌گویند وزیر اطلاعات در جلسه دولت هشدار داده اگر بنزین را گران کنید، ‌جامعه به هم می‌‌‌ریزد و روحانی خندیده است. اینکه می‌‌گویند گران کردن بنزین، تصمیم غیر کارشناسی و اطلاع‌‌رسانی آن هم غلط بوده؛ اتفاقاً از نظر روحانی، هم کارشناسی بوده و هم نحوه اطلاع‌‌رسانی- در واقع اطلاع‌نرسانی- درست بوده، تا جامعه بیشتر عصبانی شود. روحانی قمار کرد تا ببیند نتیجه‌ چه می‌شود. اما به نظر من، مقام ‌رهبری هم پاسخ رئیس‌جمهور را دادند. ایشان، مسئولیت تصمیم گرانی بنزین را پذیرفتند... در ماجرای بنزین، روحانی قمار کرد و رهبری هم ایستاد.»

6/4- صادق خرازی (معاون وزیر خارجه در دولت اصلاحات): «حقیقتا در ماجرای بنزین، بی‌‌خردی حاکم بود. مگر می‌‌شود بنزین را سه برابر کنید و قبلش هیچ آگاهی نداده باشید!؟ گاهی به شوخی می‌گویم مسئولین ما صبح به صبح که بیدار می‌شوند برنامه‌ریزی و بخشنامه صادر می‌کنند که انقلاب را از بین ببرند و این مردمند که آن را حفظ می‌‌‌کنند.»
7/4- علی مطهری نایب‌ رئیس ‌مجلس دهم: «حوادث آبان 98 که بیشتر ناشی از بی‌تدبیری دولت بود، این خیال را در سر تندروهای آمریکا پدید آورد که پایگاه اجتماعی جمهوری اسلامی کاهش یافته و وقت مناسبی برای ترور سردار سلیمانی است. قبل از آن، جرئت این کار را به خود نمی‌دادند. البته با تشییع پرشکوه پیکر آن عزیز، واقعیت را دریافتند.» آقای مطهری درست می‌گوید. حاج قاسم سلیمانی، به خاطر شجاعت و درایت و اخلاص کم‌نظیرش، به محبوب‌ترین چهره‌ها در میان ملت ایران تبدیل شد و حماسه تاریخی تشییع او چنان طوفانی را برانگیخت که بَری مک‌ کافری ژنرال چهار ستاره آمریکایی به «ام‌اس‌ان‌بی‌سی» گفت «ترامپ از عظمت تشییع ژنرال سلیمانی، تا سرحد مرگ ترسید.»

5- این روایت دقیق و درست آخر، بسیار قابل تامل است. آیا خون به ناحق ریخته شده قهرمان مقاومت و امنیت منطقه، برخی مدیران خوابزده را بیدار می‌کند تا بیش از این، به دشمن اعتماد نکنند و مرتکب خیانت شکاف‌افکنی دوباره در جامعه نشوند؟ شهید سلیمانی به درستی می‌گفت «در خط مقدم جنگ با دشمن، نباید دو صدا بلند شود و کسانی بگویند دشمن نیست، دوست است... ترویج فهم غلط از دشمن، حساسیت جامعه را از بین بردن و در درون آن تفرقه درست کردن، خیانت است.»

تردیدی نیست که در نظام مقدس جمهوری اسلامی وجود و حضور رهبری مایه برکت و خیر جامعه است. همچنین طبق آموزه‌های دینی و اصول مترقی نظام ولایت فقیه، از آنجایی که رهبری بر جامعه اسلامی ولایت دارد، سخنان و دیدگاه مدبرانه ایشان نقشی بسزا و حائز اهمیت در پیشبرد سیاست کلان کشور دارد. از این رو طبق بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی که در آن آمده «تعیین سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام از وظایف و اختیارات رهبری است» یکی از الزامات رهبری در جامعه، تعیین و تدوین سیاست‌های کلان و بنیادی کشور است. پس برای تفسیر «سیاست‌های کلان» ابتدا باید تعریفی از سیاست ارائه کرد که متناسب با این عبارت باشد.

واژه سیاست در معانی گوناگونی به کار رفته است که از میان همه این معانی، آنچه با عبارت «سیاست‌های کلی و کلان» متناسب‌تر است، «تدبیر»، «مصلحت» و «دوراندیشی» است. سیاست‌های کلان که ترجمه واژه General Policy است، گاهی با عبارت «خط‌مشی‌های عمومی» هم به کار می‌رود که در واقع عبارت است از تعیین، تدوین و ارائه ضوابط و موازینی که در آن مقتضیات کلی دولت اعمال و مصالح جمعی ملت تأمین شود.

‌با این توضیح در می‌یابیم که رهبری از ابتدای انقلاب به مقابله با خوی استعماری و ماهیت سلطه‌گرایانه امریکا تأکید بسیاری داشته است، اما عده‌ای بی بصیرت و بعضاً گمراه و انحرافی با توجه به نداشتن درک درست از واقعیت دنیای امروز و در مواردی همراه و هم‌پیمان با دشمن تلاش کردند در جامعه القا کنند که مسیر توسعه و مشکلات جامعه از کانال مذاکره می‌گذرد. همان گروه خوارجی که حضرت علی (ع) را در جنگ صفین مجبور به توقف جنگ کردند، همان کسانی که بوق و کرنا کرده و جامعه را آنچنان ملتهب کردند که عده‌ای در جامعه را بر آن داشت که رهبری مانع مذاکره است. شاید همین فشار‌ها و القائات بود که در کنار برخی مصلحت سنجی‌های بزرگ‌تر، رهبری را به این جمع‌بندی رساند که ممکن است جامعه دچار فتنه و دودستگی شود و سیلاب آن جامعه را به قهقرا ببرد. برای همین با فشار دولت و طیف حامی آن‌ها با تعیین چارچوب‌هایی مذاکره را پذیرفتند و البته تأکید کردند که من امید به این مذاکره‌ها ندارم و همان نیز شد؛ چرا که رهبری با پذیرش این خواسته در واقع می‌خواست هم خوی استعماری امریکا را برای عموم مردم علنی کند و هم ماهیت آن بخش قلیل جامعه را که از روی بی بصیرتی، درکی از دنیای سلطه نداشتند آشکار کند. اکنون هم وقتی به بیانات آن دوره رهبری مراجعه می‌کنیم متوجه می‌شویم که چقدر روشن و شیوا آینده مذاکره با امریکا را می‌دید و ترسیم می‌کرد.

خلاصه اینکه برجام تجربه ناخوشایندی برای کشورمان بود که با وجود تصویب قطعنامه در سازمان ملل و امضای چندین قدرت جهانی، اما به سرانجام نرسید و امریکا با خروج از این توافقنامه که ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل بود، نشان داد مشروعیت قطعنامه‌های بین‌المللی بی معناست. در این میان تنها این مردم و کشور بود که در انتظار فردای بهتری (که با القائات غیرواقعی مدعیان تعامل و گفتگو با کدخدا ایجاد شده بود) از توقف باز ایستاد و مانع پیشرفت جامعه شد. حال آنکه اساساً هرگونه تحول و پیشرفت را باید در داخل جست‌وجو کرد. گذشته برجام باید عبرت آموز و چراغ راه آینده هرگونه تعامل و مذاکره باشد.

براین اساس در دوره کنونی اگر قرار باشد مذاکره‌ای انجام شود یقیناً چندین اقدام باید همزمان با هم انجام شود. نخست اینکه مذاکره به گونه‌ای پیش برود که تضمین اجرایی داشته باشد. دوم، خواست و حقوق ملی کشور رعایت شود و هیچ عقب نشینی از مواضع کلی نظام صورت نپذیرد. سوم نتیجه مذاکره به توان و پیشبرد توان دفاعی کشور بینجامد و باعث قدرت گرفتن کشورمان شود. در پایان نتایج و برایند اجرایی مذاکره در زندگی مردم ملموس باشد.

 

 

 

چوب و پیاز کرونا 

رضا دهکی در ابتکار نوشت:

درخواست تعطیلی دو هفته‌ای تهران و شهرهای قرمز کرونایی، در نهایت تبدیل به شکل جدیدی از سطح‌بندی این شهرها و محدودیت‌های مربوط به کنترل شیوع کووید19 شد. روندی که هرچند در بالاترین سطح آن نزدیک به درخواست پرتکرار تعطیلی کامل است، اما از نظر ادبیات، محکم به نظر نمی‌رسد و معلوم هم نیست که از نظر اجرایی چقدر با ضمانت اجرا همراه شود. این اقدام از جنبه‌های گوناگونی قابل بحث است. در این میان شاید بتوان آن را در مدلی با سه محور مسئولان، مردم و کسب و کارها بررسی کرد.

پیش از هر چیز، یادآوری جملات مسئولان درباره شیوه مقابله با کرونا لازم به نظر می‌رسد. باید خاطرنشان کرد که مسئولان زمانی وجود و ورود کرونا به ایران را تکذیب و کتمان می‌کردند، سپس آن را به بیماری ساده‌ای حتی کم خطرتر از آنفولانزا تخفیف دادند و البته هنگامی که با اشاره به تجربه چین به ویژه در ووهان – مبداء بیماری – از قرنطینه کامل سخن به میان آمد، آن را شیوه‌ای قرون وسطایی دانستند. به گفته مسئولان قرار بود در شیوه ایرانی مقابله با کرونا، هم چرخ زندگی مردم بچرخد و هم کرونا مهار شود. با این همه شرایط به مرور درستی همه این سخنان را زیر سوال برد، اما مسئولان در هیچ یک از این موارد از عذرخواهی و پذیرش اشتباه و مسئولیت خودداری کردند و اگر هم واکنشی بود، آوردن بهانه ناشناخته بودن بیماری و تغییر استراتژی بر اساس کسب آگاهی موثق از بیماری بوده است. در این میان اما خسارت‌های به بار آمده از این شرایط با هیچ عذرخواهی‌ای قابل جبران نیست؛ نه جان‌های از دست رفته و نه معیشت بی مسئولان مقابله با کرونا حداقل سه تا چهار فرصت قرنطینه سراسری را در طول ماه‌های گذشته از آغاز شیوع کرونا سوزانده‌اند. تعطیلی‌های ایام نوروز یا مناسبت‌هایی که با بین‌التعطیلین شرایط مناسبی برای قرنطینه سراسری ایجاد کرده بود که همگی از دست رفتند. اما علاوه بر فرصت‌سوزی، سرمایه‌هایی را هم سوزاند.

اولین سرمایه سوخته در این روند، اعتماد عمومی بود. مردم با شنیدن سخنان نادرست بدون پذیرش اشتباه بودن آن از سوی مسئولان گوینده و عذرخواهی و پذیرش مسئولیت در این زمینه – که حتی گاه با افشاگری‌های نصفه نیمه یا پاس دادن مسئولیت به یکدیگر هم همراه بود – نه تنها اعتبار بقیه سخنان و راهکارهای مسئولان در این زمینه را زیر سوال برد، که حتی باعث عدم پذیرش آن‌ها شد. به ویژه آن که مسئولان و رسانه‌هایی مثل صداوسیما در غیاب مسئولیت‌پذیری خود، بارها سعی کردند مسئولیت شیوع کرونا را به گردن عدم رعایت مردم بیندازند. این موضوع واکنش‌ها به ادبیات مسئولان را جری‌تر هم کرد؛ چنان که حالا وقتی حرف از قرنطینه عمومی و تعطیلی کامل هم مطرح می‌شود، واکنش مردم چندان مثبت نیست و حداقل با نوعی بی تفاوتی همراه شده است. همچنین بحران هم درصورت طولانی شدن می‌تواند در ذهن مردم عادی‌انگاری شود و روند تصمیم‌گیری مسئولان و اجرایشان به این موضوع هم دامن زده است.

در نتیجه امروز در شرایطی از تصمیم محدودیت‌های سخت کرونایی سخن گفته می‌شود که همه هم چوب تصمیم‌های نادرست قبلی و مقاومت در برابر آن را خورده‌اند و هم پیاز قرنطینه را!
اما سرمایه و فرصت سوخته دیگر در این میان توان مردم و کسب و کارها در زمینه مقابله با کرونا بوده است. در شرایطی که خود شرایط کرونایی به تنهایی تاثیر خود را بر اقتصاد و کسب و کارها گذاشته، محدودیت‌های نصفه و نیمه کرونایی هم بسیاری از کسب و کارها را اذیت کرده و حتی در معرض خطر تعطیلی قرار داده است. اگر تصمیم‌های قاطع مقابله با کرونا و نه آن شیوه کج‌دار و مریز در ابتدای راه اتفاق می‌افتاد، می‌شد که امیدوار بود کسب و کارها و حتی مردم آسیب‌دیده از کرونا، به کمک اندوخته شخصی و ارائه تسهیلات محدود از پس ماجرا بر آیند و کمتر ضرر کنند. در این حالت هم این آمار مرگ و ابتلای روزافزون کرونا اتفاق نمی‌افتاد و هم امروز کسب‌وکارها در شرایط بهتری به تعطیلی تن می‌دادند. بدیهی است که تحمل دو تا سه هفته تعطیلی کامل تنها یکی دو ماه پس از آغاز بحران با تعطیلی پس از 9 ماه اقتصاد فاجعه‌بار و بیکاری و ... دشوارتر و حتی غیرممکن است! علاوه بر این در ابتدای شروع بحران کرونا، امکان بهره‌مندی از همراهی بنگاه‌های اقتصادی و کسب و کارها در رعایت مسئولیت اجتماعی نسبت به شرایط هم بیش از امروز وجود داشت. نمی‌توان از کسب وکارها انتظار داشت که هم بحران اقتصادی ناشی از کرونا را تحمل کنند و هم ایفاگر نقش مسئولیت اجتماعی خود – که گاه با پذیرش ضررهایی اقتصادی هم همراه است – باشند.

ضمن این که ایفای مسئولیت اجتماعی از سوی کسب و کارها در راستای بهبود وجهه برند و روابط عمومی انجام می‌شود و با کاهش حساسیت نسبت به آن، چنین حرکاتی توجیه خود را از دست می‌دهد. نتیجه این که فرصت استفاده از ظرفیت مسئولیت اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی هم این چنین سوخته است.

می‌گویند ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است؛ اما در موردی مثل شیوع کرونا، این ضرب‌المثل چندان دقیق نیست. چنان که مثلا اگر ماهی در ظرفی در بسته و بدون تبادل اکسیژن زندگی کند و یا در میان آب‌های آلوده باشد، دیگر خبری از «هر وقت» و «تازگی» نیست. تعویق اشتباه تصمیم‌های قاطع مقابله با کرونا، جان‌های زیادی را گرفته و فرصت‌های زیادی را سوزانده است؛ با این حال شاید این تصمیم با همه کاستی‌ها بالاخره به نجات ماهی نیمه جان منجر شود؛ تا بعد دید که برای احیای آن چه می‌شود کرد.

انتهای پیام/ک