امتیاز مثبت 

کد مطلب: ۷۴۴۰۵

تک فرزندی می‌تواند برای جامعه معایب فراوانی داشته باشد و متاسفانه به نوعی رواج تک فرزندی در خانواده‌های تحصیل کرده بیشتر دیده می‌شود و این موضوع زنگ خطری است که جمعیت کشور را به طرف میانسالی ببرد.

 زینب سازنده کارشناس ارشد روان شناسی بالینی در خصوص پیامدها و آسیب های تک فرزندی طی یادداشتی به اوشیدا نوشت: فرزند آوری در سراسر تاریخ، از کارکردهای مهم خانواده بوده  و ترغیب خانواده ها به داشتن یک فرزند سبب شده تا والدین با شعار دو فرزند کافی است، در عمل به یک فرزند اکتفا کنند، تک فرزندی گرچه پدیده جدیدی نیست اما در جامعه ما در هیچ زمانی مانند الان فراگیر نبوده است، در میان آموزه های اسلامی نه تنها به تک فرزندی توصیه نشده بلکه با آن مخالفت و با رعایت شرایطی دعوت به ازدیاد نسل شده است.

در خانواده های تک فرزندی، بیش از حد به خواسته ها و مطالبات فرزند توجه شده و اغلب افراط و زیاده روی والدین در برآوردن خواسته های تنها فرزندشان مشاهده می شود،هر چند این خواسته ها غیر منطقی، بلند پروازانه و فراتر از توان و بنیه مالی و یا حتی بیرون از مرزها و حدود قانونی و شرعی باشد.
توجه بیش از حد والدین و قرار دادن فرزند در کانون توجهات، اثرات سوئی بر شخصیت کودک دارد و این گونه کودکان غالبا حساس، زودرنج، پرتوقع و کم صبر هستند و نمی توانند عواقب اشتباهات خود را آزموده و مسئولیت عمل خود را بپذیرند در واقع این کودکان از جامعه پیرامون شان انتظار دارند همانند والدین با آن ها رفتار کرده و چتر حمایت خود را بر سر آنان بگسترانند.

از مهم ترین پیامدهای تک فرزندی می توان به وابستگی شدید والدین به فرزند، حساسیت بیش از اندازه نسبت به آنان،
نگرانی و استرس برای والدین و نیز برای فرزند، نبود یک خواهرای وبرادر در کنار خود و در نتیجه گرایش به بازی با دوستان،تمایل به فضای مجازی و دوری از خانه و در نتیجه تلاش نا کافی در زندگی وفرزندسالاری و... نام برد.

مسأله مهم و تأثیرگذار در شخصیت تک فرزندان، روش تربیتی والدین و نحوه برخورد آن ها با فرزند خود است که می توان گفت در اصل شیوه های فرزندپروری غلط و متمرکز شدن بیش از حد بر فرزند است که آسیب زاست ، متاسفانه گاهی والدین به دلایلی مثل دلسوزی بیجا برای فرزند، داشتن انتظارات وتوقعات بیش از حد توان فرزند، وابسته بودن بیش از حد به فرزند و بالعکس و روش های تربیتی نادرستی که در نهایت باعث به وجود آمدن مشکلاتی در زندگی تنها فرزندشان خواهد شد.

در بسیاری از اوقات، این کودکان از آنجا که دنیای واقعی کاملاً مطابق میل و خواستۀ آنان و پاسخگوی توقعاتشان نیست، دچار سرخوردگی و ناسازگاری می‌شوند. به علاوه، فرزندسالاری مانع شکل‌گیری شخصیت فعال فرزند می‌شود.

عامل دیگری که شیوع تک فرزندی را نگران کننده می کند آینده جامعه ای است که نیروی جوانش را به سمت سالمندی فرستاده و جایگزینی برای آن ندارد و از تک فرزندی می توان به عنوان مهمترین عامل کاهش جمعیت نام برد.

کودکانی که تک فرزند هستند در خانواده معمولاً اضطراب و استرس بیشتری را متحمل میشوند دلیلش هم توجه بیش از حد والدین به این کودکان هست ، علاوه بر توجه انتظارات بیش از حد والدین هم مزید بر علت می شود متاسفانه چون کودک خواهر و برادر دیگری ندارد این توجه و این انتظارات تقسیم نمیشود و همه ی آن متمرکز میشود بر روی یک کودک و همین توجه بیش از حد والدین به کودک باعث میشود که فرد در آینده متوقع بشود یعنی از همکاران و از دوستانش هم توقع دارد که به اندازه پدر و مادر به او توجه کنند اما در دنیای واقعی این امر اتفاق نمی افتد و کودک فشار روانی زیادی را تحمل میکند و اگر این فشار روانی امتداد پیدا کند ممکن است یک سری اختلالات روانی دیگر مثل افسردگی بروز پیدا بکند.

به هر حال این کودکان چون خواهر و برادری ندارند نمی‌توانند احساسات و هیجانات و خودشان را با آن ها به اشتراک بگذارند و در نتیجه نمیتواند احساسات و هیجانات خودش را مدیریت کند چون درگیر روابط خواهر و برادری نیست، ارتباطات خواهر و برادری کمک میکند کودک ما مهارت های ارتباطی را یاد بگیرد مهارت های ارتباطی در خانواده و بین خواهرها و برادرها بهتر یاد گرفته می شود تا در مهدکودک و مدرسه،بعدها که بزرگ تر می شوند و می خواهند بروند سربازی یا ازدواج کنند همین تک فرزندی خودش روند استقلال یافتن را مشکل می‌کند نه تنها برای خود کودک بلکه برای والدین هم مشکلاتی را ایجاد می کند بنابراین من به والدین عزیز عرض می‌کنم که انتخاب تک فرزندی به دلایل معیشتی و شغلی چندان گزینه ی درستی نخواهد بود.

نتایج تحقیقات نشان می دهد که تعامل اجتماعی با همسالان، محرک بسیار مهمی در تکامل رشد است. کودکان مدت زیادی را صرف تماشای تلویزیون می کنند و فرصت کمتری برای دیگر فعالیت های فیزیکی و تعامل با همسالان دارند.
این امر تعامل اجتماعی را کاهش می دهد و می تواند تاثیر منفی بر رشد شناختی داشته باشد. وابستگی، پرخاشگری، القای ارزش های فرهنگی ناهمخوان حداقل آسیب های بیان شده برای بازی های رایانه ای است که امروزه بیشترین اوقات تک فرزندان را پر می کند.
انزواطلبی نتایج تحقیقات نشان می دهد تک‌فرزندان به حضور و مشارکت در فعالیت‌های جمعی تمایل کمتری دارند. معمولاً این کودکان درون گراتر از همسالانشان هستندو روان شناسان می‌گویند بسیاری از تک‌فرزندان با انجام فعالیت های گروهی و کارهای جمعی میانه خوبی ندارند.

تک فرزندها عموما در خانواده های با درآمد متوسط به بالا هستند

یکی از مسائلی که خانواده های تک فرزند عموما مطرح می کنند، مسئله مالی برای فرزند بیشتر است و اینکه الان شرایط اقتصادی اجازه فرزند بیشتر را نمی دهد خیلی از این خانواده ها در ارتباط با مسائل اقتصادی زیاد صحبت می کنند درحالیکه طبق آمار تک فرزندی در خانواده های با سطح درآمد بالا بیشتر دیده می شود اما در ارتباط با خانواده های سطح متوسط به پایین دولت باید  شرایط اقتصادی بهتری را برایشان فراهم کند.

این تک فرزندی شاید به ظاهر منفعت‌های اقتصادی و فرهنگی داشته باشد، اما متاسفانه آسیب‌های روانی زیادی برای کودک متولد شده دارد، خانواده‌ها فکر می‌کنند با داشتن یک فرزند می‌توانند شرایط بهتری از جمله آسایش بیشتر، تحصیل در مدرسه نمونه، تامین همه خواسته‌های کودک و مواردی از این دست را برای او مهیا کنند، اما این موضوع معایب زیادی نیز به همراه خواهد داشت که بسیاری از خانواده‌ها از آن آگاهی کافی ندارند.

انتهای پیام/