امتیاز مثبت 

کد مطلب: ۱۸۰۰۱

اوشیدا:وعلامه دهخدا دراثرماندگارخویش ،ذیل واژه ی سجستان می نویسد"مسقط الراس جمعی از علما ودانشمندان بوده "

پایگاه خبری اوشیدا:
سیستان و نخستین تکاپوهای پژوهشی ایرانیان
بخوان به نام خدایت که آفرید،
سوگند به قلم وآنچه می نویسد....
بارش واژه های توحید درسرزمین مردمان نیک اندیش هیرمند فرمند ،جستجوگران دانش درثریا وپژوهندگان اندیشه در زمین را با وآژه ی سجزیان درمیراث علمی ایران وبشر پیوند داده است.ادموند کلیفورد باسورث نویسنده ی کتاب تاریخ سیستان با نگاه به همین منزلت علمی سیستان، رنسانس اسلامی ایران را از تکاپوهای اندیشه ای سجزیان میداند وعلامه دهخدا دراثرماندگارخویش ،ذیل واژه ی سجستان می نویسد"مسقط الراس جمعی از علما ودانشمندان بوده "پژوهش هایی که درحوزه ی میراث علمی ایرانیان چهره بسته به درستی نشان می دهند که درسده های نخستین اسلامی ،صدها گوهر درخشان علمی واندیشه ورزسجزی –سیستانی-دربوستان اندیشه وادب ایران زمین جوانه زده،بالیده وبه بارنشسته اندونزدیک سیصد رساله وکتاب از آنها برجای مانده که اینک بخش بزرگی از میراث مکتوب این سرزمین است سجزیان روشنایی بخش انجمنهای علمی ومشعل داران پیشتاز حلقه های اصحاب قلم ونوشته بوده اند .پژوهشها ومنابع تاریخی به روشنی نشان میدهند که ازسده ی نخست تا سده ی ششم درتمامی رشته های شناخته شده ی آنروزگار اندیشه گران سجزی، فروزنده ی پژوهش وجستجو گری بود ه اند.ابوداود سجستانی درپژوهشی جانکاه وهوشمندانه ششصد هزار حدیث وروایت از پیامبر اسلام را بررسی وسپس تنها چهار هزار حدیث را برمی گزیند وبدین ترتیب از یک توطئه بزرگ جعل حدیث درتاریخ اسلام پرده برمی دارد تاآیندگاه همیشه بیاندیشند که این نهضت بزرگ ساخت حدیث با چه هدفی ،توسط چه کسانی وبرای کمرنگ کردن وگم نمودن چه پیام مهمی صورت گرفته است؟ از ابوداود ودخترش هفده اثر نوشتاری درحدیث وعلوم قرانی برجای مانده است.بیست وشش اثر پژوهشی درریاضی،نجوم وابزارستاره شناسی با اختراع استرلاب زروقی ،میراث علمی وپژوهشی ابوسعید سجزی درسده ی چهارم است.ابوریحان بیرونی درکتاب آثارالباقیه از ابوسعید،اسطرلاب زورقی ،رصد خانه ی گنگ دژوباورابوسعید به حرکت زمین وکواکب به دور خورشید یاد کرده ونوشته است که باور ابوسعید اثباتش سخت ولی قابل تحسین است.
ابوحاتم سجزی جستجوگر دیگریست از سده های سوم وچهارم که به خانش رازهای هستی ومنزلت قلم ونوشته رسیده واکنون بیست وشش اثرارجمنداز وی درحدیث،علوم قرانی،حشرات،زنبور عسل،زراعت و...به یادگار مانده است. افزون براینها از ابوسلیمان سجزی درسده ی چهارم نه رساله،از حریز بن عبدالله سجزی صحابی امام جعفر صادق(ع)چهار کتاب،ابوزید سیستانی یازده اثر واز سجزیان دیگری که شمارگان آنها بنابر پژوهش تازه ی جناب جواداویسی در دانشنامه ی سیستان به عدد صدوپنجاه ویک می رسدآثارنوشتاری فراوانی اینک دردست می باشدکه همه کشته گران اندیشه هایی دردشت های سرزمین هیرمند بوده اندکه درخت ریشه درزمین وسردرآسمان میراث فرهنگی،علمی وادبی ایران اسلامی رادرگیتی سایه گستر نموده است .بررسی ساختاراندیشه این نام آوران قلم ،نشان می دهد که تکاپوهای پژوهشی این دوره از سه ویژگی برخوردار است.ویژگی نخست درآگاهی این اندیشه وران از منزلت وراز کلمه ی توحید درسازوکارهستی است.روان همه ی این پژوهشگران آفاق با نوای توحید هم آهنگ است.ویژگی دوم نگاه تجربی و عینی به گیتی است تا به تاکید کلام وحی از کیفیت خلقت شترتا کیفیت بلندای آسمان وکیفیت گستردگی زمین ونصب کوهها راز بگشایند. ویژگی سوم رفتاری کاردانان گیتی فروز سجستان نگاه انسانی وکاربردی درتکاپوهای پژوهشی انهاست. میان این سه ویژگی پژوهشگران سرزمین هیرمند فرمند با ساخت آسیاهای بادی وبهره گیریهای های گوناگون از باد،رازیگری(معماری) وشهرسازی،مناسبات پربازده کشاورزی،مدیریت منابع آب ،صنایع پررونق،گاه شماری وتقویم ویژه سیستان و...پیوندهای عمیق وروشنی وجود دارد.