به گزارش پایگاه خبری
اوشیدا، از هنگامی که رودخانه هیرمند رو به خشکی نهاد و تالاب هامون را به تلی از خاک تبدیل کرد بادهای موسمی ۱۲۰ روزه که روزگاری وزیدن آن برای مردم این منطقه فرح‌بخش بود به بادهای ۱۸۰ روزه تبدیل شد و وزش آن موجب رنج و محنت برای ساکنان این منطقه شده است. طوفان‌های ۱۲۰ روزه سیستان که معمولاً با ریزگردها و غبارهای بسیاری همراه است در سال‌های اخیر باعث شده تا بسیاری از منازل مسکونی که در معرض اصلی این طوفان‌ها قرار دارند زیر خروارها خاک دفن شوند.
هامون که یکی از بهترین زیستگاه‌های پرندگان در آسیا محسوب می‌شود در حال حاضر به تلی از خاک تبدیل شده و این تالاب بین‌المللی که روزی کانون ارتزاق بسیاری از ساکنان این منطقه بود امروز به کانون بحران برای مردم منطقه تبدیل شده است.
غلظت آلودگی هوا طی مدت خشکسالی در منطقه سیستان که اوج آن در سال جاری بود باعث خانه‌نشین شدن افرادی که دارای بیماری‌های تنفسی، ریوی، قلبی و چشمی هستند می‌شود که البته موضوع طوفان سیستان داستان جدیدی نیست و باتوجه‌به خشکسالی‌های دو دهه اخیر و خشک‌شدن تالاب هامون که منشأ اصلی ریزگردها در تالاب هامون است شدت پیدا کرده است.
منشأ اصلی ریزگردها در مناطق مختلف شمال استان قرار دارد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به خشک‌شدن تالاب هامون، بخش قرقری شهرستان هیرمند و همچنین روستاهای شهرستان زهک اشاره کرد که استمرار پدیده خشکسالی، حرکت شن‌های روان و خشک‌شدن دریاچه هامون از مهم‌ترین علل افزایش ریزگردها در جنوب شرق ایران است.
این مناطق بیشترین حجم خاک و ماسه‌بادی را در هنگام طوفان تجربه می‌کنند به‌طوری‌که با وزش هر بار طوفان منازل مسکونی این خانواده‌ها به زیر هزاران تن خاک دفن می‌شود و تنها اقدام مسئولان برای مقابله با این معضل جمع‌آوری ماسه و در برخی از مواقع مالچ پاشی بر روی ماسه‌بادی‌ها بوده است و بس.
شن‌های روان كه از حجم عظیمی از ماسه‌ها و خاک تشکیل شده‌اند با وزش بادهای تند، دیوانه‌وار به حرکت در می‌آیند و علاوه بر تنگ کردن راه نفس مردم، خانه‌های آنان را نیز مدفون می‌کنند و مردم نیز چاره‌ای جز همسایگی با غول‌های شنی ندارند.
عادی‌شدن معضل طوفان سیستان برای مسئولین
تقریباً هر هفته شاهد خبرها و گزارش‌های مختلفی از اداره کل هواشناسی سیستان و بلوچستان در خصوص افزایش گردوغبار و آلودگی هوا در شهرستان‌های مختلف منطقه سیستان هستیم، خبرهایی که ظاهراً دیگر برای مسئولین عادی شده؛ اما برای مردم همچنان مشکل‌آفرین است و سلامتی آنها را به خطر می‌اندازد.
صادق عسکری کارشناس منابع آب‌وخاک جهاد کشاورزی زابل در گفتگو با خبرنگار اوشیدا بیان کرد: در دو دهه اخیر یکی از کم‌سابقه‌ترین خشکسالی‌ها را از لحاظ تداوم در منطقه سیستان تجربه کرده‌ایم که متأسفانه این خشکسالی زمینه را برای فرسایش عالی خاک نیز فراهم کرده است.
وی افزود: عدم توجه به دیپلماسی آب و بهره‌کشی بی‌رویه از منابع طبیعی ازیک‌طرف و تغییر اقلیم و نیز سوءمدیریت از جمله مهم‌ترین عواملی است که باعث شده دشت سیستان این روزها به یکی از کانون‌های اصلی آلودگی زیست‌محیطی در کشور تبدیل شود.
وی با اشاره به این نکته که در حال حاضر منطقه سیستان به‌عنوان یکی از کانون‌های اصلی آلودگی زیست‌محیطی در کشور به شمار می‌رود، تأکید کرد: دشت سیستان با کانون‌های اصلی جنوب غرب آسیا از جمله جنوب خلیج‌فارس، جنوب عراق و شرق عربستان قابل‌مقایسه است.
عسکری ادامه داد: مهاجرت، بیکاری و روی‌آوردن به مشاغل کاذب از جمله چالش‌های زیست‌محیطی است که با به خطر انداختن معیشت و امنیت مردم، تمام ابعاد جوامع بشری در منطقه سیستان را متأثر کرده است.
وی با اشاره به اینکه یکی از اصلی‌ترین علل پیدایش ریزگردها، خشکی تالاب هامون است، تصریح کرد: در منطقه سیستان خشکی تالاب هامون می‌تواند مؤثرترین علت پیدایش ریزگرد در این منطقه باشد.
این کارشناس ادامه داد: باتوجه‌به ایجاد خسارت، توان برخورد با مسئله به‌صورت کامل وجود ندارد و در نتیجه پس از مدتی که در جهت جبران خسارت طی می‌شود با اتمام منابع سرمایه، عملاً کاری در جهت مقابله انجام نخواهد شد.
آغاز برداشت و حمل ماسه‌بادی‌ها از معابر روستاهای زهک
حسن دهمرده فرماندار زهک در گفتگو با خبرنگار ما بیان کرد: در تداوم طوفان‌های ۱۲۰ روزه سیستان شاهد شدت‌گرفتن این پدیده در سال جاری همراه با گردوخاک شدید در منطقه هستیم تا جایی که سرعت این طوفان‌های موسمی به ۱۲۰ کیلومتر در ساعت رسید.
این مسئول ادامه داد: با تلاش‌های ستاد مدیریت بحران شهرستان زهک و اداره راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای ۱۲ محور مواصلاتی در شهرستان زهک که در مسیر انباشت ماسه‌بادی و بحرانی شن‌های روان قرار داشت با به‌کارگیری دستگاه ماشین‌آلات بازگشایی شد.
فرماندار زهک تصریح کرد: در حاشیه بازدید از روند جمع‌آوری و حمل ماسه‌بادی‌ها از روستاهای این شهرستان، متوجه شدیم متأسفانه بر اثر طوفان‌های اخیر معابر ۹ روستای این شهرستان که در مسیر کانون حرکت شن‌های روان قرار داشتند مسدود شده بود که از امروز عملیات جمع‌آوری و حمل ماسه‌بادی‌ها توسط ۲۰ دستگاه ماشین‌آلات سنگین و در قالب دو اکیپ آغاز شده است.
دهمرده خاطرنشان کرد: تاکنون در این محورها بیش از ۴۵۰۰ مترمربع ماسه‌بادی جمع‌آوری و مشکل تردد ساکنین این مسیرها رفع شده است. وی اجرای پروژه‌های تثبیت شن‌های روان از قبیل مالچ پاشی و ایجاد حلقه‌های سبز درختکاری را از جمله اقداماتی دانست که دولت در دستور کار قرار داده است.
انتهای خبر/
