امتیاز مثبت 

کد مطلب: ۱۸۳۲۶

اوشیدا: بسیاری از پژوهشگران هم روزگارما براین باورند که سنتهای مسیحی امروز بسیار وامدار فره وفرهنگ ایرانیان است وهم ریشگی کریست با کریستمس نیزدور از این باورها نیست.

پایگاه خبری اوشیدا:
به نام خداوند جان وخرد
کتابی به نام شگفتیهای سکستان (استان سکاها،سیستان روزگار اشکانی وساسانی)زینت بخش کتابخانه های شناخته شده ی ایران وجهان است که به روشنی نشان می دهند جغرافیای سیستان از دیرها ودورهای تاریخ، پر راز و پرغوغا بوده،جغرافیایی که جهان پهلوانان شاهنامه از آن بر خاسته اند و گواه گفتگوهای یگ پیامبر با خداوندگار هستی ها بوده، جغرافیایی که تاریخ ایران زمین منزلت وبزرگی خویش را از آن دارد.کوروش هخامنشی به مردم سیستان لقب یاریگر داده،در روزگار اشکانیان شاه سیستان یا سکانشاه می باید تاج را برسر شاهنشاه ایران بگذاردودرروزگار ساسانیان ولیعهد وشاه آینده برای پرورش و آموختن فرهنگ و آیین رزم و کشورداری به سیستان فرستاده می شد همانگونه که در روایت های پهلوانان شاهنامه بهمن وسیاوش شاهزادگان ایران برای آموختن به این سرزمین فرستاده می شدند.این جغرافیا دارای برجستگی های ویژه یی درحوزه ی اندیشه وتکاپوهای علمی ایرانیان است.این پیش درآمدی است برای باور پژوهشگرانی است که پیشینه ی دانش کیهان شناسی وگاه شماری ایرانیان رابا واژه ی نیمروز، یکی دیگر از نام واژهای اسرارآمیز، به سیستان می رسانند.
برمبنای این باور خط فرضی که دنیای شناخته شده ی کهن را به دوبخش تقسیم میکرده نیمروزیا میانگاه جهان نامیده می شده همان خطی که بعد ها به نصفالنهار تغییر نام یافته، از سیستان می گذشته و بر این باور کهن زمانیکه خورشید دروسط آسمان سیستان برسد نیمی از جهان درشرق آن روز و قبل از ظهر و نیم دیگر در غرب آن نیز بعد از ظهر می باشد.در همین رابطه وپیوند ابوریحان بیرونی درکتاب آثارالباقیه به گفته ی مهندس ابوسعید سجزی می نویسد که درسیستان گاه شماری ویژه وماه های ویژه ی خودشان را داشته اند که از دیماه آغاز می شده است.سپس می نویسد ابوسعید اسطرلابی ساخته بود به نام اسطرلاب زورقی که مبنای کارش حرکت ماه وستارگاه برگرد خورشید است .ابوریحان ادامه می دهد باوری که سخت است اما اورا به خاطر ساخت اسطرلاب تحسین نمودم. برپایه ی این آگاهی های تاریخی ماه های کهن سیستان از دیماه اغاز می شده است و کریست نامی بوده که با دیماه برابر بوده ونامهای دیگری ماننداوسال،تیرکیانوا،رشن،رهو،کواذ...که برابر با دوازده ماه خورشیدی بوده است.
بسیاری از پژوهشگران هم روزگارما براین باورند که سنتهای مسیحی امروز بسیار وامدار فره وفرهنگ ایرانیان است وهم ریشگی کریست با کریستمس نیزدور از این باورها نیست. افزون بر اینها درسیستان نام های محلی دیگری نیز برای ماه های قمری وجود داشته که هنوز هم درمیان سپید مویان سیستان کاربرد دارد و از ماه شوال نیز اغاز می شده است و به روشنی نشان می دهد که درسیستان سنت های کهن گاه شماری و تقویم وجود داشته و پاسداشت شب چله و آگاهی از زمان دقیق آن ودرک انقلاب زمستانه ریشه درهمین توان علمی دانشی مردمان سرزمین هیرمند فرمند دارد. که بااصول اقتصاد معیشتی دامپروری وکشاورزی پیوند داشته است.
درسیستان شب چله به جای واژه ی یلدا با همان مفاهیم فراگیردرمیان مردم به کار می رود واین شب بلند ترین شب سال وآغاز زایش دوباره ی خورشید وبازگشت گرما وروشنی به زندگی است که چله ی بزرگ نام دارد وتا دهم بهمن به درازا می کشد وپس از آن چله ی خورد یا کوچک آغاز می شود وتابیست اسفند ادامه می یابد. درسیستان برای شب چله از پیش آماده می شدند.دراین شب سفره ای بزرگ از دست بافته های سیستان پهن می شد وبا خوراکی های خوشمزه ای که پیشتر آماده کرده بودند تزیین می کردند.ازهندوانه هایی که از لابه لای وکاه وخنکای کاهدان تابستان را به زمستان پیوند می دادند تا کشته های شیرین خوش خورخربزه به نام چولی (با فتح چ –و)وپودر خوشمزه ومقوی شیرینک که از جوشاندن گوشت با تخمه ی هندوانه به همراه گندم نیم کوب درست می شد دراین خوردنی بسیار مقوی معجون بدست آمده درآفتاب خشک وسپس دست آس والک می شد وافزون براینها پودر خوشخور دیگری به نام ستو(با فتح س وتشدید ت)از ترکیب پودر جو ی آبداروبوداده شده با شکرونبات دست آس شده برای این شب تهیه می شد.خوردنی خوشمزه وزمستانه ی دیگری که برای این شب آماده می شد ،،دوشو(دوشاب)،،نام دارد که از ترکیب خرمای خوب مضافتی به همراه روغن زرد حیوانی که دریک مشک آماده برای این شب رسانده می شد والبته انواع تخمه های شور هندوانه وخربزه والبته انار سیستان که دریک سفره ی بزرگ دراین شب گذاشته می شود واعضای فامیل با رفتن به خانه ی سپید مویان وسالخوردگان این شب را درحلقه ی خانواده وبزرگان وشنیدن روایت های کهن و شاهنامه به صبح میرساندند. این شعر نیز مربوط به همین شب برجای مانده است :خوردن شیرنک ودوشو چه مزه میده امشو.
درسیستان واژه های کهن سال وپیر با زندگی وتدبیر هم خانواده هستند پیران نماد کهن سالی هستی وموی سپید شان نیز دراین شب بلند نشان خرد وتدبیرو به روشنایی وسپیده رساندن شبهای طولانی دیگرزندگی مردم است

۱-تاریخ سیستان/ادموند کلیفورد باسورث/انتشارات امیر کبیر/
۲-لغت نامه ی دهخدا/ذیل واژه ی سجستان/