داخلی آرشيو گزارش تصويری صفحه فرهنگی
امتیاز مثبت 
۱۴
 
آسیاب بادی سیستان
کد مطلب: ۱۳۶
تاریخ انتشار:شنبه ۲۰ آبان ۱۳۹۱ ساعت ۰۸:۰۸
در حاشيه مرزهاي شرقي ايران كه در مسير بادهاي موسقي قر ار دارد و فاقد آبهاي روان سطحي به مقدار كافي هستند از دير با ز استفاده از نيروي باد براي بكار انداختن آسيابهاي بادي معمول بوده و هم اينك نيز در بعضي نقاط معمول است در واقع اساس طر احي آسيابهاي بادي بر مبناي اين باد است .در مورد زمان پيدايش آسيابهاي بادي اطلاح دقيقي در دسترس نيست اما بر طبق گفته مو رخان و سياحان محتملتر اين است كه زمان پيدايش آسيابهاي بادي به دويست سال قبل از ميلاد مسيح بر مي گردد.درباره مكان پيدايش و زادگاه آسياب بادي نيز حرف و حديثهاي فر اواني وجود داشته و دارد. اما آنچه محرز است اغلب محقيقين و مورخين در اينكه سيستان زادگاه آسياب بادي است متفق القو لند . و اين تكنو لوژيبه يكي از روشهاي : الف- ارتباط تجاري بر اساس مجاورت اقوام با يكديگر .ب – تسلط يك قوم بر قوم ديگر . و از طريق جاده ابريشم به سرزمينهاي شرق دور بخصوص چين منتقل شده است .
آسیاب بادی سیستان
آسيابهاي بادي موارد استفاده مختلفي داشته . جهت تهويه هواي منازل ، كيشدن آب از چاه و آرد كردن غله . كه در اينجا ما به بررسي و تحقيق در مورد آسياب بادي جهت آرد كردن غله مي پردازيم و منظورمان از آسياب بادي ، همين نوع مي باشد .
- آسياب بادي مورد مطا لعه واقع در منطقه حو ضدار :
- موقيت طبيعي :
حدود جغرافيايي منطقه استقرار آسياب بادي ، طول شرقي 25 و 61 و عرض شمالي 45 و 30 مي باشد از نظر آب و هوايي ، حداكثر درجه حر ارت در تا بستان و 36 درجه سانتي گراد و حداقل آن در زمستان و5 /2 درجه سانتيگراد ميباشد . ميزان بارندگي ساليانه بر حسب ميلي متر به 2 / 5 11 ميرسد حد اكثر رطوبت نسبي در زمستان و 72 در صد و حداقل رطوبت نسبي در تابستان و 43 در صد مي باشد همجنين اين منطقه داراي زميني هموار و فاقد كوه مي باشد و كمتر زلزله اي در اين منطقه روي داده است .
-
- مو قعيت فعلي :
اين اثر در فاصله 62 كيلو متر ي جنوب شرقي زابل و به فاصله 5 كيلومتري شمال پايگاه باستان شناسي شهر سوخته واقع شده است.
اخذ شده از بولتن هواشناسي سال 1359
- تار يخچه بنا :
اينكه اين بنا در چه سالي ساخته شده اطلاعي در دست نيست اما به احتمال زياد تاريخجه منطقه حو ضدار بر مي گردد . كه در مورد تاريخچه اين منطقه نيز حرف و حديثهاي است بدين صورت كه : در كتاب احيا الملوك آمده است كه : يزد جرد پس از شكست از اعرا ب حوالي دز فول ، گريخته به فارس آمده و از آنجا نيز متحرك شده و به هفتقواد كه حالا به قصبه بم مشهور است نزول نمودهو سرانجام يكي از خاندان آن به نام سليمان بن هامون بن كيخسرو از آنجا به سيستان آمده ، در حوالي روستا حوض دار كه موضعيست از نيمروز و آب نبستا فر اواني داشت ساكن شده به روش فقرا و مسا كين روزگار مي گذارانيدند .از اوايل اسلام تا پايان دوره صفوي اين ( حوض دار ) دوره پر رونقي را پشت سر گذاشته و كشاوزي شغل اصلي مردم اين منطقه بوده است اما از دوره صفوي به بعد تا اوائل دوره قاجاربه علت جنگ و لشكر كشيهاي فراوان و حمله به سيستان امنيت از منطقه سلب شده و در اوائل دوره قاجار اين منطقه مز محل شد ..با توجه به اينكه در منطقه حوض دار قلعه رستم را داريم كه يك پايگاه دفاعي است و قلعه مچي را كه بخش حاكم نشين است و در پيرامون اين دو قلعه مردم عام سكونت داشتند ، براي دسترسي بهتر مردم آسيابهاي بادي فراواني رابطور پراكنده داشتيم كه اين آسياب يكي از مهمترين آنهاست كه هنوز آثاري از آن پا بر جاست .
-مشخصات بنا :
همانطور كه در نقشه اين بنا مشاهده مي كنيد اين بنا در دو طبقه ساخته شده كه در طبقه همكف 3 اتاق داريم كه يكي از آنها آسيا خانه مي باشد كه شامل مخزن آب و محلي براي چر خيدن سنگ آسياست و دو اتاق ديگر كه انبار يا اطا قهاي خد ماتي هستند . اما در طبقه فوقاني فقط چرخ بادي را داشتيم . مصالح اين بنا نيز بطور كامل از خشت و كاهگل ميباشد ديوارهاي قطور نيز خود دليلي بر قدمت زياد بناست.
-نوع بهره برداري و خصو صيات بارز بنا :
در سيستان بادهاي فراواني مي وزد كه شدت آنها ثابت نيست بنا بر اين در مورد روي آنها حساب نمي شود . اما بادي به نام يكصد و بيست روزه سيستان وجود دارد كه متفاوت با اين باد ها ست حسني كه اين باد دارد اين است كه اين باد به صورت بي نهايت منظم با شدت يكنواختي و تداوم و از جانب شمال غرب و جنوب و جنوب شرق حدودا در طول چهار ماه از سال (خرداد ، تير ، مرداد ، شهر يور ) مي وزد و اين بنا فقط بر اساس همين باد كار مي كرده است .ساختار و ديوارهاي اين بنا طوري است كه مانند يك برج به ميان آنها فرو مي رود و با تمام قدرتش سه بال از هشت بال كثير الا ضلاح شكل آسيا را به حر كت در مي آورد ولي بقيه بالها كه در جهت با د نيستند مانع حركت دايره وار نمي شود . بالها به (تيركي ) كه به شكل عمودي كار گذاشته شده اند نشسته اند در بالها اين دير ك در سو راخ يك قطعه چوب افقي مي چر خد و پائين ديرك داخل آسيا ، سنگ روئين آسيا را روي سنگ زيرين به حر كت در مي آورد تمام اين تشكيلات همان قدر هم معقول است .با توجه به جهت باد ، اطاق فوقاني داراي دو ديوار در جهت شمال به جنوب است و در ضلع شمالي اطاقك بالايي دهانه ورودي قرار دارد نيمي از ضلع شمالي اطاق را فرا گر فته و دهانيه دهانيه ورودي به گو نه اي است كه باد پس از ورود به پر دها بر خورد مي كند . در سمت جنوبي دهانه خر وجي قرار دارد كه فاصله دو ديوار شرقي و غربي كا ملا باز است . اطاقك بالا فاقد سقف است در اين آسياب بادي ابتداي دهانه ورودي به شكل دهانه قيف است بدين تر تيب كه دو طرف دهانه ورودي ديواره هاي بطور مايل نسبت به جهت باد قرار دارد كه با د را به داخل ذهانه هدايت مي كند و در نتيجه باد با فشار بيشتري به پره ها بر خورد مي كند . يكي از خصو صيات بارز آسيا بادي سيستان اين است كه روي پره ها را با ساقه هاي ني مي پوشانيد ند تا در عين سبكي و استفاده از مصا لح محلي از پوسيدگي و هجوم موريانه ذر امان باشد.
عوامل تزئين و نوع آنها :
تزئنات موجود در بنا شامل تزئنات بيروني دو ديوار شرقي و غربي بنا مي باشد كه با فضا منفي كه بوسيله خشت در ديوار ايجاد شده ، نقش هاي بسيار زيبائي خلق كرده اند.
آسیاب بادی سیستان
آسیاب بادی سیستان
آسیاب بادی سیستان
آسیاب بادی سیستان
آسیاب بادی سیستان
آسیاب بادی سیستان
آسیاب بادی سیستان
آسیاب بادی سیستان
Share/Save/Bookmark